|
Jakość życia i satysfakcja chorych na nowotwory
dr n. o kult. fiz. Milena Lachowicz, Katedra i Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Zakład Psychologii w Katedrze Nauk Społecznych Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku:
Choroba nowotworowa dotyka każdej płaszczyzny życia pacjenta. Pogarsza jakość funkcjonowania w sferze fizycznej, psychicznej i społecznej, uniemożliwia lub utrudnia pełnienie dotychczasowych ról. Diagnoza wywołuje u chorego szok i wyzwala wiele negatywnych emocji. Skąd brać wsparcie?
Warto przełamać opory wobec zasięgnięcia porady psychologa. Pomóc może także aktywność fizyczna. Rolą mediów jest nagłaśnianie pozytywnych przykładów radzenia sobie z chorobą i edukacja społeczeństwa - również na temat profilaktyki. Wiele do zrobienia mają też organizacje pacjenckie. Jednak i chory musi wziąć odpowiedzialność za jakość swojego życia.
Koalicja na Rzecz Adherence, czyli dlaczego pacjenci nie stosują się do zaleceń lekarza?
prof. dr hab. Ewa Marcinowska-Suchowierska CMPK, Krzysztof Suszek Fundacja "Misja Medyczna", dyr. Aleksandra Lusawa GIS, mec. Aleksander Czura GIS, Aleksandra Rudnicka PKPO, dr Leszek Borkowski Fundacja "Razem w chorobie". Moderatorka - Sylwia Jaczyńska-Kolasza:
Niestosowanie się do zaleceń lekarza przez pacjenta skutkuje niepowodzeniem terapii. Dlaczego mimo to chorzy często nie przyjmują przepisanych leków? Jak temu zaradzić? Wiele zależy od poziomu komunikacji pacjenta z lekarzem, od statusu ekonomicznego chorego, a w dużej mierze od jego wieku i profilu psychologicznego.
Dialog lekarza z chorym powinien cechować prosty język, empatia i poczucie partnerstwa. Jeżeli porozumienie jest trudne ze względu na zaburzenia poznawcze u pacjenta, należy włączyć do tego procesu jego bliskich. Chory ma prawo do informacji o działaniach niepożądanych leku, sposobach jego przyjmowania, a także o efektach przerwania leczenia. Odpowiedzialność za skuteczność terapii leży także po jego stronie.
Onkologia dziecięca, czyli dziecko i nastolatek w terapii onkologicznej
Bartłomiej Chmielowiec - Rzecznik Praw Pacjenta, prof. nadzw. dr hab. Bożenna Dembowska-Bagińska - kierownik Kliniki Onkologii Instytutu Pomnika - Centrum Zdrowia Dziecka, dr Tomasz Koziński - Klinika Onkologii i Chirurgii Onkologicznej Dzieci i Młodzieży Instytutu Matki i Dziecka, pacjenci: Bartłomiej Dwornik - Fundacja "Na Ratunek Dzieciom z Chorobą Nowotworową", Weronika Kudłacz - Fundacja "Iskierka", Magdalena Magiera, prezes Fundacji "Glioma Center". Moderatorka - red. Aleksandra Rudnicka:
Zaledwie 1-2 proc. zachorowań na nowotwory dotyczy dzieci. Co roku w Polsce zapada na te choroby 1,1-1,2 tys. najmłodszych pacjentów. Przeważają u nich inne rodzaje nowotworów niż u dorosłych: białaczki, chłoniaki, mięsaki, nowotwory ośrodkowego układu nerwowego. U dzieci odnotowuje się w Polsce około 80 proc. wyleczeń - to wyniki na światowym poziomie.
Pozytywne przykłady w onkologii dziecięcej to choćby oszczędzające leczenie mięsaków za pomocą endoprotez, pozwalających szybko uruchomić pacjenta po zabiegu czy działająca we wrocławskim Przylądku Nadziei Klinika Mentalna. Zdaniem młodych pacjentów, dziecko powinno otrzymywać dostosowaną do wieku informację o swoim stanie, a pomoc psychologa jest dla niego bardzo ważna.
Ochrona płodności chorych na nowotwory: Projekt Polskiej Ligi Walki z Rakiem
dr n. med. Joanna Kufel-Grabowska, Wielkopolskie Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie:
Nowotwór lub jego leczenie może powodować trwałą lub odwracalną niepłodność. To wcale nierzadki problem: rak jądra często dotyczy osób młodych, przy jednoczesnym dobrym rokowaniu, a 7 proc. przypadków raka piersi dotyka kobiet w okresie rozrodczym. Czy musi to oznaczać rezygnację z rodzicielstwa?
Możliwe są sposoby zachowania płodności, np. krioprezerwacja komórek jajowych, embrionów i tkanki jajnika czy oszczędzające operacje w przypadku raka szyjki macicy. Ciąża po zakończeniu leczenia raka piersi nie jest przeciwwskazana i nie zwiększa ryzyka wznowy raka. Polska Liga Walki z Rakiem zamierza promować ochronę płodności poprzez bezpłatny dostęp do określonych procedur, edukację i budowanie świadomości społecznej.
Medycyna paliatywna: coś więcej niż umieranie, Jak pomagać pacjentom niewierzącym
prof. dr hab. Krystyna de Walden-Gałuszko, Katedra Psychiatrii na Wydziale Nauk Medycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego:
Medycynę paliatywną wyróżnia troska o jakość życia chorego i holistyczny charakter opieki. Dotyczy ona zarówno aspektu somatycznego, psychicznego, społecznego, jak i duchowego. Okazuje się, że choroba może stać się możliwością rozwoju - zwłaszcza w zakresie potrzeb duchowych.
Rolą opiekuna jest m.in. pomoc w indywidualnym dążeniu do wartości takich, jak piękno i dobro, w przeżywaniu samotności, w poszukiwaniu sensu życia. Cierpienie to doświadczenie indywidualne, które pacjent może starać się zgłębić. Zarówno chorzy wierzący, jak i niewierzący, odczuwają uniwersalne pragnienie pozostawienia po sobie śladu.
Lekarz i jego pacjent. Historia choroby
prof. dr hab. Jan Maciej Zaucha i prof. dr hab. Jacek Jassem. Moderatorka - red. Renata Furman:
Choroba jest demokratyczna. Pacjent - jeśli nawet sam jest lekarzem - odczuwa negatywne emocje wobec tego, co go spotkało, w tym lęk. Jak sobie radzić i czy choroba może, oprócz cierpienia i stresu, przynieść także coś dobrego? Warto zwrócić się o pomoc do psychoonkologa, a nawet skorzystać ze wsparcia farmaceutycznego, aby nie dopuścić do rozwoju depresji.
Emocje wyciszają się po rozpoczęciu leczenia, ponieważ pacjent ma określone zadanie do wykonania. Choroba przewartościowuje jego spojrzenie na świat, uczy cieszyć się drobnymi sprawami, zachęca do spędzania czasu z bliskimi.
Badania genetyczne - czy konieczne są standardy medyczne i diagnostyczne
prof. dr hab. Maria Sąsiadek, Katedra i Zakład Genetyki Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, konsultant krajowy w dziedzinie genetyki klinicznej:
Choroby nowotworowe są uwarunkowane genetycznie, choć większość z nich nie podlega dziedziczeniu. Badania genetyczne umożliwiają personalizowanie leczenia, dobranie chemio- lub radioterapii, a także opiekę nad rodziną pacjenta w zakresie prewencji choroby. Czy należy badać przesiewowo całą populację czy tylko osoby z grupy zwiększonego ryzyka?
Najważniejsze jest, by badanie genetyczne było związane z odpowiednim poradnictwem. Własna interpretacja wyniku przez pacjenta lub osobę do tego nieprzygotowaną może skutkować uśpieniem czujności lub odwrotnie - niepotrzebnym leczeniem.
Nie ma onkologii bez radiologii
prof. dr hab. Barbara Bobek-Billewicz, Zakład Radiologii i Diagnostyki Obrazowej Centrum Onkologii - Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie Oddział w Gliwicach:
Radiologia, szerzej rozumiana jako diagnostyka obrazowa, pozwala ocenić cel leczenia i ewentualne powikłania choroby. Jednak w chorobie nowotworowej radiologia jest przydatna na każdym etapie leczenia, również jako narzędzie zabiegowe, stosowane nawet interwencyjnie w nagłych sytuacjach.
Ta metoda pozwala m.in. ocenić stopień zaawansowania choroby oraz odpowiedź na jej leczenie, a także rozpoznać wznowę i odróżnić ją od zmian, spowodowanych przez terapię. Radiologia może w przyszłości stać się jednym z pól do zastosowania sztucznej inteligencji w medycynie.
Co nowego w onkologii? Wybrane najważniejsze doniesienia z kongresu ASCO 2019
prof. dr hab. Renata Zaucha, Katedra i Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego:
Na tegorocznym ASCO dużo uwagi poświęcono potrzebie badań naukowych, a także wyrównywaniu dostępu do leczenia dla poszczególnych regionów i środowisk. Jednak centrum zainteresowania stanowił pacjent. Do r. 2040 na świecie będzie o 53 proc. więcej osób leczonych systemowo niż w r. 2018 - to m.in. konsekwencja starzenia się społeczeństw.
Wiele prezentowanych doniesień dotyczyło inhibitorów punktów kontroli immunologicznej, m.in. w raku płuca, żołądka, głowy i szyi. Mówiono też o możliwościach stosowania immunoterapii u nosicieli wirusa HIV oraz w czerniaku z przerzutami do mózgu. Obecny był również temat terapii CAR T w hematoonkologii.
Zaawansowany rak jelita grubego - choroba przewlekła
prof. dr hab. Marzena Wełnicka-Jaśkiewicz, Katedra i Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego:
33 osoby codziennie umierają w Polsce na raka jelita grubego. Zapada na ten nowotwór co roku 19 tys. osób. Niestety odsetek 5-letnich przeżyć z tą chorobą jest u nas ciągle niższy niż w większości krajów europejskich, mimo ciągłej poprawy w tym zakresie.
Przyczyny tego to przede wszystkim niewielka zgłaszalność na badania przesiewowe, zła dieta i mała aktywność fizyczna w społeczeństwie, a także brak w Polsce dostępu do części opcji terapeutycznych. Niewiele jest u nas możliwości leczenia w trzecim i czwartym rzucie choroby, a polscy pacjenci zgłaszają się na terapię często w zaawansowanym jej stadium.
Leczenie raka gruczołu krokowego - międzynarodowe standardy w obliczu doniesień z ASCO
dr n. med. Iwona Skoneczna, Szpital św. Elżbiety - Mokotowskie Centrum Medyczne, Tadeusz Włodarczyk, Stowarzyszenie Mężczyzn z Chorobami Prostaty "Gladiator":
Rak gruczołu krokowego jest w znacznym stopniu hormonozależny, jednak coraz rzadziej hormonoterapię stosuje się jako jedyny sposób jego leczenia. Często dołącza się do niej chemioterapię, zwłaszcza, że przybywa dowodów na korzyści z wcześnie wdrożonego agresywnego leczenia systemowego. Nowe leki hormonalne są podawane doustnie i dobrze tolerowane.
Z punktu widzenia pacjenta potrzebny jest w Polsce łatwiejszy dostęp do diagnostyki obrazowej. Dla wczesnego wykrywania raka gruczołu krokowego ważna jest też edukacja, budująca świadomość problemu.
Rak trzustki- nowotwór szczególnej troski
dr n. med. Tomasz Lewandowski, Radomskie Centrum Onkologii:
Rak trzustki charakteryzuje się najgorszymi wynikami leczenia ze wszystkich nowotworów. Niestety mimo rozwoju nauki ta sytuacja się nie zmienia. U 90 proc. chorych rozpoznanie stawiane jest w zaawansowanej postaci choroby. Przyczyna tego to specyficzna dla tego raka szybka migracja komórek nowotworowych.
Zaledwie 20-30 proc. chorych kwalifikuje się do leczenia chirurgicznego, a i tak u co czwartego z nich w ciągu roku dojdzie do nawrotu choroby. Dla pozostałych pozostaje chemioterapia, mająca jednak ograniczoną skuteczność. Nie dały dotąd pozytywnych efektów badania nad zastosowaniem w tym nowotworze immunoterapii i leczenia ukierunkowanego molekularnie.
Zabiegi rekonstrukcyjne dróg chłonnych
dr n. med. Daniel Maliszewski, Oddział Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej WSS im. Janusza Korczaka w Słupsku:
Obrzęk chłonny może stanowić wynik wrodzonego lub nabytego uszkodzenia naczyń chłonnych, ale także często jest skutkiem leczenia onkologicznego, np. raka prostaty, nowotworów kobiecych czy czerniaka. Terapia obrzęku chłonnego powinna być multidyscyplinarna.
Leczenie polega na działaniu cytoredukcyjnym, a więc na zmniejszaniu obrzęku, ewentualnie na rekonstrukcji uszkodzonych dróg chłonnych. Takie zabiegi są prowadzone w ramach Pomorskiego Programu Diagnostyki i Leczenia Obrzęku w Słupsku.
Dlaczego potrzebne są nowe specjalizacje w onkologii?
onkoneurolog prof. dr hab. Jerzy Walecki, onkodermatolog dr n. med. Joanna Czuwara, onkokardiolog lek. Jarosław Kępski, onkorehabilitant dr n. med. Joanna Filipowska, onkodietetyk mgr Iwona Sajór. Moderatorka - Aleksandra Rudnicka:
Leczenie onkologiczne - choć ratuje lub przedłuża życie - nie pozostawia organizmu bez śladu. Może powodować zmiany w wielu narządach, także w mózgu, co skutkuje zaburzeniami neurologicznymi. Niektóre metody leczenia, jak immunoterapia, są toksyczne dla serca, wywołując niekiedy występujące nagle zagrożenie.
Stąd potrzeba szczególnej opieki nad pacjentami po leczeniu onkologicznym, a nawet stworzenia w tym celu nowych specjalizacji medycznych. Dotyczy to również dermatologii i dietetyki. Najdłużej towarzyszącą onkologii specjalnością jest natomiast rehabilitacja, której trzeba uczyć pacjenta już przed planowanym zabiegiem, aby zmotywować go do aktywności.
Przegląd i ocena zmian systemowych z ostatniego roku
prof. dr hab. Jacek Jassem, Katedra i Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego:
Zostały opracowane nowe wytyczne postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w raku piersi. Co istotne, zostały one przyjęte w formie państwowego dokumentu (jako obwieszczenie Ministra Zdrowia). Ukazało się również obwieszczenie w sprawie mierników oceny prowadzenia diagnostyki onkologicznej i leczenia onkologicznego.
Inna korzystna zmiana to stworzenie podstaw prawnych powstawania tzw. breast units. W tych ośrodkach skoordynowanego leczenia raka piersi wykonuje się na tyle dużo zabiegów, by specjaliści dysponowali doświadczeniem. Jednocześnie jednak mają one być umiejscowione lokalnie, aby były łatwo dostępne dla pacjentek. Pozytywne efekty tych działań zależą od ich skutecznego wdrożenia i stałego monitorowania.
Wczesny rak piersi - uleczalna choroba
dr n. med. Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld, Klinika Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej w Centrum Onkologii w Warszawie, Anna Kupiecka OnkoCafe - kampania "Wylecz raka piersi HER2+":
Polska to jedyny kraj europejski, gdzie rośnie umieralność na raka piersi. Co jest tego przyczyną? Być może zła jakość leczenia: w małych ośrodkach nie wykonuje się biopsji gruboigłowej, nie stosuje chemioterapii przedoperacyjnej u pacjentek, które tego potrzebują.
Wsparciem dla chorych może być kampania "Wylecz raka piersi HER2+", prowadzona przez stowarzyszenia pacjenckie. W ramach tej kampanii powstała strona internetowa z poradami ekspertów, w tym psychologów, historiami pacjentek i wieloma przydatnymi informacjami.
Zaawansowany rak piersi: choroba, z którą da się żyć
dr n. med. Joanna Kufel-Grabowska, Wielkopolskie Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej Curie:
Coraz częściej rak piersi z przerzutami staje się chorobą przewlekłą, choć poszczególne jego podtypy różnią się rokowaniem. Co czwarta pacjentka żyje z nim ponad pięć lat. Przy wyborze leczenia należy uwzględnić wiele czynników: nie wszystkie pacjentki godzą się na agresywną terapię.
I często nie jest ona konieczna: jeśli nowotwór rozwija się powoli, nie musi być agresywnie leczony. Jego zasięg mimo przerzutów może okazać się ograniczony. W niektórych przypadkach można zastosować chemioterapię metronomiczną, podczas której niewielkie dawki leku pacjentka przyjmuje w domu.
Immunoterapia - nowa nadzieja onkologii
Debata z udziałem prof. dr. hab. Sebastiana Giebela, prof. dr. hab. Pawła Krawczyka, dr. med. Bartosza Spławskiego, dr med. Anny Wrony. Moderator - red. Michał Dobrołowicz:
Immunoterapia jest metodą leczenia znaną od dawna, jednak ostatnio wykorzystuje się w niej innowacyjne leki. Spowodowały one prawdziwy przełom w leczeniu czerniaka, mają też zastosowanie w raku płuca, choć w tym przypadku za mało jest czynników predykcyjnych, by przewidzieć skuteczność leczenia.
Duże pole do zastosowania immunoterapii rysuje się też w nowotworach głowy i szyi, te terapie jednak są w Polsce na razie niedostępne. Z drugiej strony, immunoterapii, mimo jej dynamicznego rozwoju, nie można uważać za panaceum w leczeniu nowotworów u wszystkich chorych.
Przewlekła białaczka szpikowa
prof. dr hab. Sebastian Giebel, Klinika Transplantacji Szpiku i Onkohematologii Centrum Onkologii w Gliwicach:
Istotą przewlekłej białaczki szpikowej jest produkcja zbyt dużej ilości leukocytów na skutek zaburzeń genetycznych. W tej chorobie dobrze została poznana jej patogeneza, choć przyczyny, poza promieniowaniem jonizującym, pozostają nieznane.
Podstawę diagnostyki stanowi morfologia krwi obwodowej. Przełomem w leczeniu PBSz stało się zastosowanie terapii celowanej za pomocą inhibitorów kinazy tyrozynowej, z których pierwszym był imatynib. Obecnie istnieją już kolejne generacje tych leków, przełamujące oporność na dotychczasową terapię.
Przewlekła białaczka limfocytowa
prof. dr hab. Sebastian Giebel:
W przypadku PBL mechanizm choroby nie jest jasno zdefiniowany. Choroba występuje najczęściej po 60 roku życia, obserwuje się większą zapadalność pośród krewnych. Bywa rozpoznawana przypadkowo na podstawie morfologii krwi. Nie zawsze jednak wymaga leczenia - niekiedy wystarczy obserwacja.
Leczenie rozpoczyna się, jeśli występują objawy choroby. Rokowanie zależy od mutacji genu. Postęp w leczeniu przewlekłej białaczki limfocytowej wiąże się z terapią ukierunkowaną molekularnie. Możliwością jest również allogeniczna transplantacja komórek krwiotwórczych.
Ostra białaczka limfoblastyczna u dzieci
prof. dr hab. Alicja Chybicka, Katedra i Klinika Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu:
Nowotwory u dzieci to choroby rzadkie. Białaczki stanowią wśród nich około 25 proc. Najczęstsza z nich jest ostra białaczka limfoblastyczna. Jej wyleczalność u dzieci przy zastosowaniu nowoczesnych terapii sięga 85 proc. W Polsce mali pacjenci leczeni są według onkologicznych standardów europejskich.
Leczenie jest intensywnie personalizowane z wczesną stratyfikacją ryzyka i zastosowaniem terapii celowanych. Jednak sukces w dużej mierze zależy od wczesnego rozpoznania i szybkiego podjęcia leczenia. Dlatego lekarz pediatra w sytuacji, gdy nie jest pewny diagnozy, powinien skierować pacjenta do hematologa dziecięcego lub onkologa.
Szpiczak
dr hab. Dominik Dytfeld, Katedra i Klinika Hematologii i Transplantologii Szpiku Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu:
W ciągu ostatnich 10-15 lat przeżywalność u chorych na szpiczaka wzrosła z 2-3 do 6-7, a nawet 10 lat. W jaki sposób można poprawić wyniki leczenia i uczynić ze szpiczaka chorobę przewlekłą? Takie możliwości stwarzają nowe leki - nie wszystkie są dostępne w Polsce - oraz ich kojarzenie w poszczególnych liniach leczenia.
Dobre efekty daje intensyfikacja pierwszej linii leczenia i optymalizacja terapii chorych wysokiego ryzyka cytogenetycznego, którzy stanowią 15-25 proc. pacjentów. W Polsce potrzebne jest zwiększenie dostępu do leków już częściowo finansowanych dla chorych z opornym szpiczakiem.
Postępy w leczeniu miejscowo zaawansowanego raka płuca: Rola chirurgii, radiochemioterapii i immunoterapii
dr n. med. Anna Wrona, Katedra i Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego:
Szczególnym wyzwaniem jest leczenie raka płuca w trzecim stopniu zaawansowania. Tymczasem 40 proc. pacjentów dopiero w tym stadium zostaje zdiagnozowanych i większość z nich nie kwalifikuje się do leczenia chirurgicznego. Jeśli jednak zabieg jest możliwy, zastosowanie dodatkowo chemioterapii o 13 proc. redukuje ryzyko zgonu.
To nie jedyne skojarzenie sposobów leczenia, które przynosi rezultaty. Łączy się również chemio- i radioterapię, a także immunoterapię. Wspólne stosowanie poszczególnych metod daje ich synergistyczne działanie, a jednocześnie nie zwiększa toksyczności leczenia.
Finansowanie badań kwalifikujących do leczenia celowanego w raku płuca: nadal nierozwiązany problem
prof. dr hab. Paweł Krawczyk, Pracowni Immunologii i Genetyki Uniwersytetu Medycznego w Lublinie:
Prawidłowa kwalifikacja pacjenta do leczenia wymaga w wielu przypadkach badań genetycznych i immunohistochemicznych. To warunek skuteczności terapii. Tymczasem często takie badania nie są przeprowadzane lub trwają tak długo, że chory traci szansę na leczenie.
Według NIK część laboratoriów działa niezgodnie z procedurami. Nie wszystkie są certyfikowane. Przy przetargu nie bierze się pod uwagę czasu, w jakim są wykonywane badania, ani ich jakości. Mimo korzystnego wyceniania procedur ich rozliczenia są zawiłe i trudne.
Opieka skoordynowana, czyli lung cancer units
debata z udziałem: prof. dr hab. Joanny Chorostowskiej-Wynimko (pneumonolog), prof. dr. hab. Witolda Rzymana (torakochirurga), prof. dr. hab. Włodzimierza Olszewskiego (patomorfologa), prof. dr hab. Jacak Jassema (radioterapeuty), prof. dr. hab. Pawła Krawczyka (genetyka) i Wojciecha Wiśniewskiego. Moderatorka - Magdalena Zmysłowska:
Skoordynowana opieka medyczna to model sprawdzony i popularny na świecie. Czy sprawdzi się w leczeniu tak często występującego w Polsce nowotworu, jak rak płuca? Potrzeby w tym zakresie szacuje się na kilkadziesiąt ośrodków, zapewniających pełną opiekę nad pacjentem, bądź współpracujących ze sobą w zakresie pulmonologii, torakochirurgii i onkologii.
Identyczny dla wszystkich model organizacyjny gwarantowałby jednakową ścieżkę leczenia dla wszystkich pacjentów. Na przeszkodzie realizacji tych planów może stać jednak nie tylko brak środków, ale też zbyt mała liczba w Polsce patomorfologów, których rola jest kluczowa przede wszystkim w diagnostyce.
Reakcja na słowo rak - zajęcia interaktywne z udziałem uczestników
dr n. med. Monika Rucińska, Wydział Nauk Medycznych, Katedra Onkologii Uniwersytetu Warmińsko - Mazurskiego w Olsztynie:
Skojarzenia ze słowem "rak" są w dużej mierze ukształtowane przez media, ale też przez własne doświadczenia chorego i sposoby reagowania na zagrożenie. W sytuacji choroby pacjent doświadcza wielu emocji, w tym gniewu, buntu, poczucia krzywdy i bezsilności.
Jednak nawet w takim momencie życia można te negatywne uczucia zmienić w coś pozytywnego. Np. zmobilizować siły, szukać sposobów wyjścia z sytuacji, a w końcu zaakceptować ją, zmieniając swoje oczekiwania i dokonując przewartościowania celów.
Niepubliczne ośrodki onkologiczne: szansa, czy zagrożenie?
Debata z udziałem prof. dr. hab. Sergiusza Nawrockiego, dr Małgorzaty Gałązki-Sobotki - IZWOZ Uczelni Łazarskiego, dr. Bernarda Waśko - wiceprezesa NFZ, prezesa Roberta Zawadzkiego - Magodent. Moderatorka - red. Maja Marklowska-Tomar:
Czy sposób traktowania podmiotów przez decydentów zależy od ich formy własności? Formalnie nie, jednak według zarządzających ośrodkami niepublicznymi taka różnica istnieje. Choćby z tego względu, że parametry włączania szpitali do sieci preferują placówki publiczne. Te zaś, które w niej się znalazły, nie muszą stawać do konkursów.
Rywalizacja miedzy obydwoma sektorami narasta w sytuacji rosnących kosztów. Co powinno decydować o alokacji środków? Bez wątpienia tym kryterium powinna być jakość, która nie zawsze idzie w parze z wielkością placówki. W jej monitorowaniu pomogą analizy wyników leczenia i mające powstać rejestry kliniczne.
Wycena procedur medycznych jako element polityki zdrowotnej państwa
debata z udziałem dr. Adama Kozierkiewicza, Anety Lipińskiej AOTMiT, dr. Bernarda Waśko, prof. Jacka dr hab. Jassema, dr Małgorzaty Gałązki-Sobotki:
System wyceny świadczeń powinien preferować rozwiązania nowoczesne i przynoszące oszczędności, czyli np. zniechęcać do zbędnej hospitalizacji pacjentów. Jednocześnie musi być narzędziem równoważenia rozwoju poszczególnych gałęzi medycyny, tak, aby, wskutek dysproporcji w wycenie świadczeń, nie znikały gorzej opłacane specjalizacje.
Niewłaściwa jest sytuacja, w której NFZ zajmuje się kwestiami płacowymi, zamiast skoncentrować się na roli ubezpieczyciela. Jednak taryfikacja, choć uwzględniająca wiele czynników, nie ma wpływu na jakość udzielanych świadczeń. Dlatego powinien jej towarzyszyć system wychwytywania błędów.
Czy potrzebujemy nowego polskiego cancer planu?
prof. dr hab. Jacek Jassem:
Tworzenie i wdrażanie narodowych cancer planów przynosi efekty w postaci spadku umieralności na nowotwory. Plany te muszą być "narodowe", aby mogły odzwierciedlać regionalna specyfikę. Przekazana ministrowi zdrowia Polska Strategia Walki z Rakiem w Polsce 2015-2024 nie została formalnie wdrożona, choć w wielu punktach jest realizowana (np. w kwestii konsylium).
Nadanie mocą ustawy państwowej rangi istniejącej obecnie Narodowej Strategii Onkologicznej jest cenna inicjatywą, nadającą onkologii ważne miejsce. Jednak zaczynanie wszystkiego od nowa opóźni wdrożenie rozwiązań, na które czekają pacjenci i lekarze, a obywatelski wysiłek zostanie zmarnowany.
Pilotaż Krajowej Sieci Onkologicznej
debata z udziałem prof. dr hab. prof. dr hab. Sergiusza Nawrockiego, prof. dr. hab. Jacka Jassema oraz Wojciecha Wiśniewskiego. Moderator - red. Krzysztof Jakubiak:
Czy trwający aktualnie pilotaż przyniesie informacje o tym, jak ma funkcjonować Krajowa Sieć Onkologiczna, aby dała oczekiwane efekty? Potrzebne są dane, z którymi można będzie porównać jego wyniki, tymczasem ich bazy są rozproszone i ze sobą nieskoordynowane.
Oprócz pilotażu potrzebny jest system "unitów", w których będą leczone poszczególne rodzaje nowotworów. Nie wszystko musi być wymuszane administracyjnie - w celu poprawy jakości świadczeń mogą zostać stworzone mechanizmy, dzięki którym placówki będą się ze sobą porównywały.
Ścieżka pacjenta - czas oczekiwania na diagnostykę i leczenie onkologiczne w Polsce. Wyniki trzeciej edycji badania
prof. dr hab. Sergiusz Nawrocki, Klinika Onkologii i Radioterapii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego:
Od wprowadzenia tzw. pakietu onkologicznego minęło już 4,5 roku. Zapytano 638 pacjentów, jak długo czekali na rozpoczęcie leczenia onkologicznego od pierwszej wizyty u lekarza. Okazuje się, że istnienie pakietu niczego nie przyspieszyło. Tylko 39 proc. pacjentów mieści się w przepisowym czasie 9 tygodni.
Aby przyspieszyć proces leczenia, więcej osób niż dawniej korzysta z diagnostyki w placówkach prywatnych. Pozytywne skutki reformy to wprowadzenie konsyliów oraz zniesienie limitów świadczeń. Jednak trzeba zauważyć, że sposób raportowania czasów oczekiwania na podstawie danych z karty DiLO nie odzwierciedla ich w rzeczywistości.
Czy podążamy w dobrym kierunku? Analiza zmian w opiece onkologicznej w Polsce w latach 2017-2019. Diagnoza.
Szymon Chrostowski, Inicjatywa All.Can, dr Jakub Gierczyński, Instytut Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego:
Rozwiązania systemowe wprowadzone w analizowanym okresie to m.in. projekt rejestrów medycznych. Realizowane są nowe rozwiązania organizacyjne, jak pilotaż KOS czy rozporządzenie w sprawie tworzenia breast cancer units i konsultacje społeczne na temat lung cancer units.
Ciągle oczekujące wyzwanie to niewątpliwie skrócenie ścieżki pacjenta oraz zniesienie różnic regionalnych w dostępie do leczenia. Potrzebne jest także uwzględnianie kosztów pośrednich, związanych z chorobami onkologicznymi, przy decyzjach refundacyjnych. Generalny priorytet to zmniejszenie nadumieralności na nowotwory.
Czy jesteśmy skazani na raka? Europejski Kodeks Walki z Rakiem
dr hab. Joanna Didkowska, Zakład Epidemiologii i Prewencji Onkologii Nowotworów Centrum Onkologii w Warszawie:
Ukazała się już czwarta edycja Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem, promującego w prosty sposób udokumentowane naukowo zalecenia profilaktyczne. Stosując się do nich, można według WHO uniknąć nawet 50 proc. zgonów na choroby nowotworowe. To niewątpliwie wyzwanie dla zdrowia publicznego.
W Kodeksie mówi się m.in. o szkodliwości palenia i siedzącego trybu życia. Zwraca się uwagę na dobroczynne efekty karmienia piersią - również dla matki, oraz na dobrodziejstwo szczepień ochronnych. Dziś prawdopodobieństwo zachorowania na nowotwór dotyczy 28 proc. mężczyzn i 23 proc. kobiet. Czas na zmianę.
Jak poprawić skuteczność badań przesiewowych? Aktywne zaproszenie na skrining
Dorota Szwałek, Screening Up:
Okazuje się, że prostą metodą poprawy zgłaszalności na badania przesiewowe jest telefoniczne zaproszenie. Zwłaszcza, że na zaproszeniu się nie kończy: pacjent zostaje mówiony na określony termin, otrzymuje przypomnienia i instrukcje, dotyczące przygotowania do badania.
Taka metoda jest tańsza i skuteczniejsza niż wysyłanie zaproszeń pocztą. Drogą do eliminacji wąskich gardeł w profilaktyce jest edukacja nie tylko pacjentów, ale też świadczeniodawców. Wadą systemu jest jednak fakt, że zaproszenie do skriningu nie rozpoczyna ścieżki pacjenta w opiece skoordynowanej, jeśli taka będzie potrzebna.
Wychodzenie z choroby nowotworowej - rehabilitacja psychiczna i społeczna
dr n. med. Monika Rucińska, Wydział Nauk Medycznych, Katedra Onkologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie:
Zaledwie połowa pacjentów po leczeniu onkologicznym wraca do życia sprzed choroby. Pozostali odczuwają kalectwo w różnych sferach, cierpią na depresję i objawy stresu pourazowego. Jednak zaledwie kilka procent pacjentów korzysta z profesjonalnego wsparcia, nie licząc rehabilitacji fizycznej.
Takie wsparcie, zarówno praktyczne, jak i emocjonalne, jest niezbędne w zakresie psychologicznym, społecznym i zawodowym, a także często finansowym. To pole do działania m.in. dla organizacji pacjenckich i różnego rodzaju grup samopomocy. W efekcie może się okazać, że choroba nie jest końcem, lecz początkiem nowego życia.
|
